“Trưởng thành là khi bạn nhận ra đâu là điều bản thân coi trọng nhất. Kỳ lạ là chỉ có tương đối ít người đạt đến mức độ này của sự trưởng thành. Dường như họ chưa bao giờ thực sự dừng lại để xem xét đâu là những điều có giá trị đối với họ.”
—Eleanor Roosevelt
Khi giá trị cốt lõi chưa được định hình
Tôi quyết định đi làm trở lại sau khi sinh con đầu lòng. Vẫn công việc đó, vẫn vị trí đó và vẫn là những vấn đề đó. Dù biết rõ bản thân không hề yêu thích công việc này, tôi vẫn quay trở lại đi làm vì mọi người nghĩ như thế sẽ tốt cho tôi.
Tôi sợ ánh mắt phán xét của người khác khi chỉ ở nhà trông con và ăn bám vào chồng. Đi làm trở lại ít ra cũng giúp tôi có một công việc với mức lương tháng ổn định, hàng ngày diện những bộ cánh ra dáng “công sở” và thi thoảng “hãnh diện” trả lời “bận lắm” khi trò chuyện với người khác. .
Tôi lầm tưởng đi làm trở lại sẽ khiến bản thân “có giá” hơn trong mắt mọi người. Nhưng tất cả chỉ là câu chuyện xa vời của ai khác chứ không phải của tôi.
Cho đến khi chạm ngưỡng 30, tôi mới bắt đầu dừng lại để học cách trưởng thành. Ngồi lại với chính mình, nhìn lại những gì đã trải qua, tôi lờ mờ nhận ra những điều quan trọng trong cuộc sống. Những câu hỏi luôn trở đi trở lại trong những khoảnh khắc phản tư này thường bắt đầu với “What if”.
Sẽ ra sao nếu ngày mai tận thế, bạn sẽ làm gì để tận hưởng ngày cuối cùng của cuộc đời và tận hưởng với ai?
Sẽ ra sao nếu bạn bước ra khỏi vùng an toàn của bản thân, làm những việc chưa bao giờ làm, sống cuộc đời bạn chưa từng sống?
Sẽ ra sao nếu bạn dám sống thật với chính mình, với cả những khiếm khuyết bạn không bao giờ muốn bộc lộ?
Hành trình ghi chép và nghiên cứu khiến tôi phát hiện ra nhiều điều đáng sợ nhưng đáng quý. Tôi đã luôn sống với những giấc mơ và kỳ vọng của người khác. Tôi chỉ sống sao để mọi người hài lòng. Tôi cố gắng để nhận về những lời khen ngợi cho con người thực chất không phải là tôi. Tôi không biết bản thân là ai và muốn trở thành ai trong cuộc đời này.
Mỗi chúng ta khi đến với thế giới này đều chỉ có một quỹ thời gian giới hạn. Dù giàu hay nghèo, tài sản “thời gian” bạn có gần như là bằng nhau. Cứ cho là bạn có thể sống thọ đến 100 tuổi. Bạn đã mất khoảng 50 năm dành cho việc ăn, ngủ, vệ sinh cá nhân và khoảng thời gian thơ ấu.
Sẽ ra sao nếu trong 50 năm còn lại, bạn vẫn tiếp tục mơ hồ về bản thân và không biết đâu là người mình thực sự muốn trở thành?
Không có những giá trị dẫn đường, bạn sống mà không biết điều gì là quan trọng với bản thân. “Mải mê đuổi bướm bắt hoa” khiến bạn dần lãng quên mục đích sống. Bạn có thể kết thúc cuộc đời khi sống theo kỳ vọng hay mong muốn của người khác, hoặc với những điều mà bạn tự huyễn hoặc bản thân. “Cuộc đời của bạn có vẻ hào nhoáng bề ngoài nhưng thực chất là rỗng tuếch ở bên trong”.
Tại sao giá trị cốt lõi lại quan trọng?
Giá trị cốt lõi là một điều gì đó khá trừu tượng, đối với riêng tôi. Ban đầu, khi dấn thân tìm hiểu, thuật ngữ này làm tôi chán nản vì quá mơ hồ, không rõ ràng. Tuy nhiên, việc tò mò tại sao bốn chữ này lại được nhắc đến liên tục trong văn hóa doanh nghiệp và cá nhân đã giữ tôi lại và giúp tôi tiến xa hơn.
Dành thời gian đọc và tìm hiểu đủ lâu, soi chiếu vào chính mình, tôi hiểu được tầm quan trọng của giá trị cốt lõi đối với cuộc sống của mỗi chúng ta. Nếu bạn có một hệ giá trị cho bản thân, bạn sẽ:
- Sống có mục đích
- Tự nhận thức cao độ về bản thân
- Biết định hướng khi khó khăn
- Đưa ra những quyết định quan trọng trong cuộc đời
- Thiết lập ranh giới cá nhân lành mạnh
- Tập trung và loại bỏ xao nhãng trong cuộc sống
- Kiến tạo sự nghiệp phù hợp với hệ giá trị
- Thêm tự tin, thêm động lực trong cuộc sống
- Nâng cao lòng tự trọng
- Tận hưởng cuộc sống hạnh phúc, viên mãn
7 bước sống hài hòa với giá trị cốt lõi
Để sống hài hòa với giá trị cốt lõi, bạn có thể thực hành theo 7 bước sau đây:
- Viết ra danh sách các giá trị cốt lõi của bạn.
- Chọn một giá trị cốt lõi để thực hành.
- Đặt mục tiêu phù hợp với giá trị cốt lõi đó.
Một vài ví dụ:
Nếu bạn chọn giá trị tự do, bạn có thể đặt ra những mục tiêu như:
- Xây dựng sự nghiệp tự do, làm công việc mình yêu thích, ở bất kỳ nơi đâu bạn muốn, tự do khám phá, thử nghiệm mọi điều mới mẻ trong cuộc sống
- Làm chủ bản thân và làm chủ thời gian
- Thể hiện bản thân như vốn có, sống thật với những giá trị của mình
Nếu bạn chọn giá trị sức khỏe, bạn có thể đặt ra những mục tiêu như:
- Tiêu thụ thức ăn nhiều dinh dưỡng, có lợi cho sức khỏe
- Tập thể dục mỗi ngày
- Dành thời gian cho những người bạn yêu thương
- Tránh những thói quen có hại cho sức khỏe như uống rượu, hút thuốc, ăn đồ ăn nhanh, uống nước có gas,…
- Hành động hướng đến mục tiêu. Nghĩ về những hành động cụ thể để biến mục tiêu thành hiện thực.
- Trải nghiệm những lợi ích về thể chất và tinh thần mà giá trị đó mang lại cho bạn. Ghi chép, phản tư, nhìn nhận, đánh giá. Nếu giá trị mang lại những lợi ích cho bạn, chắc chắn chúng sẽ tạo ra động lực to lớn để bạn tiếp tục sống với những giá trị của mình. Ngược lại, bạn có thể loại bỏ giá trị đó ra khỏi cuộc sống của bạn nếu nó không phù hợp.
Sau một tuần, một tháng, hãy dành 10-15 phút để đánh giá việc thực hành giá trị của bạn. Những câu hỏi bạn có thể sử dụng như:
- Giá trị này đến với tôi một cách tự nhiên?
- Giá trị này có phù hợp với tôi?
- Giá trị này có thúc đẩy hành vi tích cực?
- Giá trị này có thúc đẩy các mối quan hệ tích cực?
- Giá trị này có kiến tạo cuộc sống hạnh phúc và cải thiện tình trạng sức khỏe?
- Giá trị này có cải thiện khả năng tài chính? Có nên xóa, thêm hay điều chỉnh giá trị này không?
- Tiến hành cập nhật danh sách giá trị cốt lõi của bạn khi đã đánh giá xong.
- Lựa chọn giá trị tiếp theo và tiếp tục các bước phía trên.
Những bước này nghe có vẻ đơn giản nhưng thực chất không dễ dàng. Bạn có thể phải bước ra khỏi vùng an toàn của bản thân, làm những việc bạn chưa từng làm trước đó. Thậm chí, có thể phải từ bỏ cả sự nghiệp mà bạn đã dành cả tuổi thanh xuân để gây dựng hoặc chọc giận một số người bạn thực sự quan tâm.
Nhưng nếu không làm những việc đó, sẽ không có cách nào để bạn có thể sống là chính mình, với những giấc mơ và hoài bão của mình. Ngược lại, nếu đủ can đảm chấp nhận thử thách, bạn có thể phát hiện ra những điều đẹp đẽ bấy lâu nay bản thân chưa từng trải nghiệm. Có thể, bạn sẽ ước gì mình làm vậy sớm hơn. Bạn nhẹ nhõm, an yên, hạnh phúc trong trải nghiệm mới mẻ bạn vừa có được.
Bạn có thể sử dụng một bảng theo dõi những giá trị của bản thân để xây dựng mục tiêu, tạo kế hoạch, nhìn nhận và đánh giá thường xuyên như dưới đây.
FAQs – Câu hỏi thường gặp
Nhận hướng dẫn chi tiết 30 trang về giá trị cốt lõi (kèm danh sách giá trị và worksheet).
Khi bạn sẵn sàng, đây là 4 cách mình có thể giúp bạn:
1. Đặt lịch hẹn tư vấn miễn phí 30 phút với The Introvert Writer để được giải đáp các vấn đề liên quan đến hiểu về bản thân, rèn luyện tư duy, kỹ năng phù hợp để tự tin phát triển bản thân và sự nghiệp.
2. Sử dụng các dịch vụ done-for-you từ The Introvert Writer để rút ngắn hành trình phát triển của bạn. Hiện tại mình đang cung cấp dịch vụ tạo blog cá nhân và dịch vụ viết bài chuyên nghiệp.
3. Tham gia các khoá học online tự học theo tiến độ với chi phí hợp lý giúp phát triển kỹ năng (Kickstart Your Website nhằm phát triển kỹ năng làm blog/website, Writing Online Jumpstart nhằm phát triển kỹ năng viết online).
4. Tham gia các khoá học đồng hành 1:1 (5 khoá chuyên biệt – Write to Success về viết, Dreamer to Blogger về blog, Your Heart Centered Brand về thương hiệu cá nhân, Product Service Blueprint về sản phẩm dịch vụ, Way to Freedom – khoá học đặc biệt chuyên sâu hướng dẫn lộ trình từ A-Z phát triển sự nghiệp tự do) để The Introvert Writer đồng hành cùng bạn phát triển kỹ năng, xây dựng sự nghiệp, tự chủ về thời gian, gia tăng thu nhập và sống đời mơ ước.
Quỳnh thân mến. Thật yêu thương khi vô tình đọc được những dòng này. Nó giống như gặp được 1 người hiểu mình vậy. Bấy lâu nay lang thang giữa 2 thế giới để tìm câu trả lời “Ta là ai”. Bản thân mình cũng đã và tìm sứ mệnh bản thân, giá trị cốt lõi, là người hướng nội … nhưng thực sự tìm được người có thể chia sẻ là chuyện không dễ. Cảm phục và ủng hộ bạn khi bạn còn làm được hơn điều đó rất nhiều bằng việc sẻ chia.
Hy vọng có dịp được gặp gỡ để lắng nghe thêm.
Cảm ơn Nam thật nhiều vì đã dành nhiều tình cảm cho bài viết của mình! Mình rất sẵn lòng lắng nghe những chia sẻ từ bạn bất kỳ lúc nào. Bạn hãy liên hệ với mình nhé!